5 CUỐN TIỂU THUYẾT DÃ SỬ VIỆT NAM NÊN ĐỌC

Người viết: Hương Giang

 

Tiểu thuyết dã sử không phải là chính sử khô khan, cũng không hoàn toàn là tiểu thuyết hư cấu; đó là sự kết tinh của cảm hứng dân tộc, chiều sâu văn hóa và tinh thần tự hào ngàn đời. Trong dòng chảy ấy, năm tác phẩm tiêu biểu Trăng tan đáy nước, Trần triều nhàn thoại, Như sơ, Tây Sơn phụng thần ký, Trần Nhật Duật chính là năm tiếng chuông ngân vang từ lòng sử Việt, đánh thức trong lòng độc giả niềm tự hào, cảm xúc và suy tư về những trang sử đã từng thấm máu và nước mắt.

1. Trăng tan đáy nước – Sợi tơ tình trong dòng chảy ngàn năm lịch sử

Trăng tan đáy nước không phải là một bản sử biên theo kiểu niên biểu, mà là khúc tình ca dọc theo dòng lịch sử nghìn năm của dân tộc. Mở đầu bằng lời dẫn u uẩn như khúc nhạc xưa “Sợi tơ tình xuyên suốt hai ngàn năm lịch sử”, tác phẩm đưa người đọc du hành qua những cuộc tình đã từng làm nghiêng đổ cả giang sơn: Mị Châu và Trọng Thủy, Nguyên phi Ỷ Lan và vua Lý Thánh Tông, Chiêu Thánh và Trần Cảnh, v.v.. Mỗi chuyện tình đều vừa ngọt ngào vừa đẫm lệ, vừa như lụa là mộng mị vừa như lưỡi kiếm bén ngót chém vào lịch sử.

Nhưng tác phẩm không chỉ là bản tình ca bi ai, mà còn là cách nhìn khác về lịch sử: nơi đó, con người, dù là vua chúa hay mỹ nhân, đều sống trọn trong những giằng xé giữa yêu và trung, giữa trách nhiệm với dân tộc và khát vọng rất con người của trái tim. Lịch sử trong Trăng tan đáy nước không khô khốc mà lung linh như ánh trăng soi đáy hồ, tưởng chừng có thể với tay chạm vào, nhưng lại mênh mang vô tận.

 

2. Trần triều nhàn thoại – Từ chuyện nhỏ nhìn ra vận nước

Không gồng mình làm anh hùng ca, Trần triều nhàn thoại chọn cho mình lối đi khiêm nhường hơn: kể những “chuyện nhỏ” trong một triều đại lớn. Từ Lý Chiêu Hoàng đến Phật hoàng Trần Nhân Tông, từ Chiêu Minh vương Trần Quang Khải đến những bách tính bình thường sống ngoài cửa cung, những câu chuyện nhỏ ấy lại mở ra một bức tranh đồ sộ về nhà Trần, triều đại đã viết nên những trang sử hào hùng nhất chống Nguyên Mông, là khí thế Đông A lưu danh đến ngàn đời.

Giọng văn vừa như thủ thỉ, vừa đầy triết lý, gợi nhớ đến cái tĩnh lặng của Phật giáo Lý – Trần, nhưng trong sâu thẳm là những cơn sóng dữ của thời cuộc, của mất mát và giác ngộ. Người đọc sẽ phải dừng lại nhiều lần, thậm chí lặng người khi đối diện với câu hỏi: “Ta chiến đấu vì vua, vì tổ tiên, hay vì chính mảnh đất thân thuộc và người thân yêu cạnh bên?”

Trần triều nhàn thoại viết về “vạn chuyện đời” để dẫn đến “một dòng lịch sử”, và nhắc chúng ta rằng: lịch sử không chỉ được viết bởi những người đội mũ bình thiên, mà còn bởi những người mặc áo nâu sồng, nón lá, áo tơi.

 

3. Như sơ – Một chữ tình giữa chốn cung cấm

Nếu Trần triều nhàn thoại là bức tranh trầm mặc, thì Như sơ lại là đóa hoa nhẹ nhàng mọc lên giữa chiến địa. Lấy bối cảnh triều Trần, nhưng không xoáy vào đao kiếm hay mưu lược cung đình, tác giả Việt Chi chọn kể câu chuyện tình trong trẻo giữa công chúa Phụng Dương và Chiêu Minh vương Trần Quang Khải, một mối duyên tưởng chừng sai thời điểm nhưng lại đúng người.

Đây là cuốn tiểu thuyết ngôn tình cổ trang hiếm hoi gắn bó mật thiết với bối cảnh sử Việt, không sa đà vào thù hận, không cố tạo drama, mà lặng lẽ tôn vinh sự kiên trì, yêu thương và sự bình dị của trái tim người phụ nữ. Phụng Dương công chúa không giành giật, không tranh đoạt, nàng chỉ âm thầm đi bên cạnh người mình yêu, tin rằng tình cảm chân thành rồi cũng chạm đến tim người.

Giữa những mối tình có phần đau đớn, cháy bỏng hay nghiệt ngã của nhà Trần, Như sơ hiện ra như một khúc ca thanh tịnh, dịu dàng, nhắc ta rằng: tình yêu không phải lúc nào cũng rực rỡ như lửa, có khi chỉ là một làn gió mát trong ngày hè, nhưng là làn gió đủ làm dịu đi những vết thương sâu kín nhất.

 

4. Tây Sơn phụng thần ký – Lửa binh và khí phách nữ nhi

Người ta thường nhớ đến phong trào Tây Sơn với ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Lữ, Nguyễn Huệ, với những trận đánh trứ danh như Ngọc Hồi – Đống Đa hay Rạch Gầm – Xoài Mút, nhưng Tây Sơn phụng thần ký đã khéo léo thắp sáng một ngôi sao khác: nữ đô đốc Bùi Thị Xuân, người phụ nữ dũng cảm vượt mọi rào cản thời đại để trở thành một huyền thoại sống.

Tác giả Thành Châu đã viết nên một sử thi vừa hào sảng vừa đầy chất bi, nơi những trận chiến đẫm máu không chỉ được kể lại bằng sự kiện mà còn bằng nhịp tim của những người trong cuộc. Bùi Thị Xuân hiện lên không chỉ như một tướng quân, mà còn như một người đàn bà biết yêu, biết đau, biết căm hận nhưng hơn hết là biết hy sinh. Trong thế giới loạn lạc ấy, nàng không chọn buông xuôi, mà chọn trở thành ngọn lửa soi sáng lòng yêu nước và quyết tử cho đại nghĩa.

Tây Sơn phụng thần ký lồng ghép khéo léo giữa chính sử và tiểu thuyết, giữa Hán văn và cảm xúc hiện đại, khiến người đọc không chỉ cảm nhận lịch sử, mà còn sống trong lịch sử.

 

5. Trần Nhật Duật – Khi hòa bình là chiến thắng lớn nhất

Trần Nhật Duật, danh tướng tài hoa của triều Trần, không phải chỉ nổi tiếng vì chiến thắng quân Nguyên mà còn bởi tư duy ngoại giao sắc bén, khả năng am hiểu văn hóa các tộc người và lòng khoan dung hiếm thấy. Ông là người hiểu rằng, có những trận đánh giành bằng gươm đao, và có những trận đánh cần dùng lòng người để cảm hóa.

Tác phẩm đưa người đọc đi sâu vào tâm thế của một người “trong triều mà chẳng màng quyền thế, cầm binh mà không chuộng máu tanh”, sống trọn vẹn với khí tiết của bậc đại thần. Trong truyện Trần Nhật Duật, vị tướng này hiện lên như hình ảnh người quân tử thời chiến – người có thể nắm được quyền lực nhưng lại chọn lấy con đường hòa hiếu để giữ được dân lành khỏi binh đao.

Truyện Trần Nhật Duật không quá kịch tính, nhưng lại sâu lắng, ngẫm lâu mới thấm, đọc xong không khỏi ngưỡng mộ vì một tấm lòng đặt giang sơn xã tắc nên trên tất cả.

 

Tổng kết

Năm cuốn sách là năm cách kể chuyện với năm bức tranh khác nhau, nhưng tựu trung lại, đó đều là tiếng lòng của người Việt với lịch sử nước mình. Họ kể về tình yêu, về mất mát, về chiến tranh và những nỗi đau tưởng chừng riêng tư, nhưng sâu trong từng câu chữ là nỗi niềm với non sông, là khát vọng gìn giữ hồn dân tộc.

Dù là ánh trăng vỡ tan theo bước chân mỹ nhân, là ánh mắt người công chúa cô đơn giữa triều đình, hay tiếng thét trận mạc giữa cõi binh đao, thì tất cả đều dẫn về một tinh thần: tình yêu đất nước, vượt lên trên mọi thù hận, vượt lên trên cả những ái tình cá nhân.

Lịch sử có thể qua đi, nhưng những câu chuyện trong lòng nó, được kể bằng trái tim, sẽ sống mãi.

 

Với mục tiêu lan tỏa niềm đam mê đọc sách đến với nhiều người, Bá Tân Sách hiện đang thu mua những cuốn sách cũ. Để có thể bán sách cũ, bạn có thể liên hệ Bá Tân sách hoặc liên hệ qua hotline 0962 936 310. Follow page để biết thêm nhiều điều hay ho về sách nhé !

Ghé thăm web https://batansach.com để biết thêm nhiều thông tin hữu ích

Follow Tiktok: @batansach và @hieusachcuatan để xem thêm nhiều nội dung hấp dẫn

Page mua bán sách cũ: @Bá Tân – Sách cũ thư viện

Tìm sách và mình tại: 451/22 Hai Bà Trưng, P. Võ Thị Sáu, Q.3, TPHCM