HỒI ỨC MAI VĂN BỘ VÀ NHỮNG BÀI HỌC NGOẠI GIAO CỦA BÁC HỒ

Người viết: Minh Phát

 

Nền đối ngoại hiện tại của Việt Nam được ca ngợi vì những thành tựu lớn đạt được trên trường quốc tế, có thể kể đến như những kết quả đạt được trong hòa đàm Geneva 1954 và ký kết hiệp định Paris 1973. Hiện tại Việt Nam đã thiết lập quan hệ ngoại giao với hơn 190 quốc gia trên thế giới, là thành viên tích cực trong cộng đồng ASEAN và Liên Hiệp Quốc và nhiều tổ chức quốc tế. 

Những thành tựu trên là kết quả của quá trình xây dựng và phát triển ngành ngoại giao của các thế hệ cán bộ và đặc biệt là của một nhà ngoại giao kiệt xuất trong lịch sử dân tộc: Hồ Chí Minh. Làm việc với những những thế hệ cán bộ đầu tiên (không một ai được qua trường lớp đào tạo), với những kinh nghiệm quốc tế của mình, Bác đã đưa ra nhiều bài học quý báu mà những người làm ngoại giao thời kháng chiến lẫn thời bình hiện nay vẫn nên học tập theo vì những giá trị sâu sắc và cốt lõi được đem đến. Những bài học ấy được nhà ngoại giao Mai Văn Bộ tổng hợp trong quyển hồi ức “Chúng tôi học làm ngoại giao với Bác Hồ” do NXB Trẻ xuất bản.

 

1. Hồi ức của Mai Văn Bộ

Mai Văn Bộ là trí thức miền Nam nổi bật trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, sau một thời gian hoạt động cách mạng trong lĩnh vực tuyên truyền báo chí, ông được cử sang Pháp với vai trò làm Đại diện thương mại của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tại Cộng hòa Pháp. Năm 1973, Mai Văn Bộ tham gia trong phái đoàn Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ký kết hiệp định Paris 1973. Sau 1975, ông tiếp tục làm Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại một số nước châu Âu. Mai Văn Bộ là một trong những nhà ngoại giao đầu tiên của một nước Việt Nam độc lập, tự nhận mình là “một nhà ngoại giao bất đắc dĩ”, ông đã luôn đề cao việc trau dồi khả năng ngoại giao của mình, nhờ vậy mà ông đã tổng hợp lại ba buổi nói chuyện của Bác Hồ tại Hội nghị cán bộ ngoại giao lần lượt vào các năm 1962, 1964 và 1966 thành một quyển sách “Chúng tôi  học làm ngoại giao với Bác Hồ” đầy tính logic và phong phú về mặt nội dung.

Quyển sách bao gồm 14 phần từ “Bài học vỡ lòng” đến “Những lời căn dặn cuối cùng” và thêm một phần phụ lục. Tuy đây không phải một quyển sách đồ sộ về mặt nội dung, nhưng lại chứa đựng những kiến thức rất thực tiễn và phong phú, được trình bày một cách cô đọng và thú vị. Không chỉ đơn thuần thuật lại những lời dạy của Bác mà còn cả những phân tích cá nhân và những mô tả tình hình thực tế. Thông qua quyển sách này người đọc không chỉ biết thêm những kiến thức ngoại giao mà còn có cái nhìn tổng quát về lịch sử phát triển của nền ngoại giao Việt Nam. 

 

2. Những câu chuyện của Bác Hồ

Cách Bác Hồ đưa ra bài học không khô khan, giáo điều và đặc biệt là không lý thuyết suông. Bác truyền tải bài học thông qua những cách sinh động như hỏi đáp, phê phán nghiêm túc nhưng ấn tượng nhất phải nói đến những câu chuyện Bác kể, đó có thể là những kinh nghiệm cá nhân trong quá trình Bác hoạt động tại nước ngoài, có thể là những điển tích nhưng tựu trung lại đều hàm chứa bài học sâu sắc và đúng với thực tiễn, những vấn đề mà các cán bộ ngoại giao thời kỳ kháng chiến (và cả hiện tại) có thể mắc phải. 

Ví dụ như trong bài học về việc phải ngoại giao khôn khéo với các nước nhỏ, Bác đã lấy kinh nghiệm bản thân để giải thích về lòng tự tôn dân tộc như sau: 

“Trước kia, lúc Bác ở Mat-xcơ-va, một đoàn đại biểu nhiều nước, nhiều Đảng đi các tỉnh xem nhà máy, đến đấy mỗi đại biểu đều nói chuyện, họ để Bác nói sau hết, nói sau cả Bỉ, Lúc-xâm-bua là những nước nhỏ nhưng Đảng đã ra công khai, Bác bực mình lắm. Có kinh nghiệm qua như thế mới thấy là nước càng nhỏ thì tự ái càng lớn, có thể nói như vậy. Đi các nước Châu Phi phải hết sức cẩn thận, phải tôn trọng người ta, không phải giả tạo, nhưng phải có tâm lý, thực sự tôn trọng người ta, phải khiêm tốn”. 

Bài học Bác đưa ra đầy tính thực tiễn vì chính Bác là người đã trải qua, như bài học trên đây đã được cán bộ ngành ngoại giao thực hiện đúng mực, nhờ đó mà vị thế của Việt Nam tại các nước châu Phi lớn như thế nào thì trên các phương tiện thông tin đại chúng cũng đã đề cập nhiều rồi. 

 

3. Giá trị từ những bài học

Tình hình thế giới ngày càng biến động nhanh chóng, quan hệ quốc tế cũng khác xa so với những năm kháng chiến. Nền ngoại giao Việt Nam đã lên một tầm cao mới, điều kiện đặt ra cũng khác. Tuy nhiên những bài học của Bác là căn bản, là cốt lõi nhất mà những nhà ngoại giao đại diện cho đất nước phải nắm thật vững vàng để giữ vững và tăng cường hơn vị thế Việt Nam trên trường quốc tế. 

Có những thực tế mà các cán bộ ngoại giao vì lợi ích cá nhân mà làm tổn hại đến hình ảnh Việt Nam đối với bạn bè nước ngoài, không hiếm những cán bộ phạm tội tại nơi công tác và bị đưa lên các bài báo. Bác đã cảnh báo về việc này mà vẫn có những người phạm phải. Hay sự thờ ơ hách dịch của các cán bộ lãnh sự đối với chính nhân dân Việt Nam đang sống tại nước ngoài, đó cũng là một sự vô trách nhiệm sâu sắc mà Bác đã từng phê phán. 

Nhìn chung, các bài học của Bác không hề lỗi thời, không giáo điều cứng nhắc mà có nhiều giá trị trong thời đại đầy biến động hiện nay. 

 

Lời kết

Bạn không nhất thiết phải là sinh viên ngành ngoại giao, cán bộ ngành ngoại giao mới đọc “Chúng tôi học làm ngoại giao với Bác Hồ”, đây là một cuốn sách hay hàm chứa nhiều bài học có ích trong nhiều lĩnh vực và bên cạnh đó là sơ lược về sự phát triển của nền ngoại giao Việt Nam, những tâm tình của các cán bộ thời kỳ đầu của ngành ngoại giao. Bên cạnh đó ta còn hiểu hơn về tầm vóc trí tuệ thông thái của chủ tịch Hồ Chí Minh.

 

Với mục tiêu lan tỏa niềm đam mê đọc sách đến với nhiều người, Bá Tân Sách hiện đang thu mua những cuốn sách cũ. Để có thể bán sách cũ, bạn có thể liên hệ Bá Tân sách hoặc liên hệ qua hotline 0962 936 310. Follow page để biết thêm nhiều điều hay ho về sách nhé !

Ghé thăm web http://batansach.com để biết thêm nhiều thông tin hữu ích

Follow Tiktok: @batansach và @hieusachcuatan để xem thêm nhiều nội dung hấp dẫn

Page mua bán sách cũ: @Bá Tân – Sách cũ thư viện

Tìm sách và mình tại: 451/22 Hai Bà Trưng, P. Võ Thị Sáu, Q.3, TPHCM