Thành ngữ bốn chữ này xuất phát từ câu “Phong vu bỉ, sắc vu thử”.
Phong = dồi dào; Sắc = kém cỏi
Vu = về mặt
Bỉ = kia; Thử = tư = này
Tức là “Cái kia kém thì cái này hơn”, ý nói rằng không có ai, không có điều gì là trọn vẹn hoàn hảo, người đời thì vô thập toàn, hơn người ta về mặt này thì sẽ kém người ta về mặt khác.
Trong Truyện Kiều cũng có hai câu thơ sau:
“Lạ gì bỉ sắc tư phong
Trời xanh quen thói má hồng đánh ghen”.
Theo giáo sư Nguyễn Thạch Giang, những người có tài có sắc được xem như “má hồng”. Màu hồng tương phản với màu xanh, đại diện cho Trời, cho Tạo Hóa. Tạo Hóa ghen tỵ với người có tài có sắc nên thường đày đọa, đặt ra nhiều chông gai trong cuộc sống của họ. “Má hồng” không chỉ là nữ giới mà chỉ chung con người, cho dù là nam mà có tài cũng bị số phận thử thách. Điều này cũng được thể hiện trong hai câu thơ khác trong Truyện Kiều:
“Có tài mà cậy chi tài
Chữ tài liền với chữ tai một vần”.
Tuy nhiên, theo một số bài viết về tâm lý nơi công sở và số liệu từ các nghiên cứu (xin lỗi vì mình đọc lâu rồi nên không nhớ nguồn để dẫn link), mình từng đọc được rằng khi có ngoại hình dễ nhìn thì khả năng cao sẽ được duyệt qua vòng phỏng vấn và được ưu ái trong công việc. Đây là lý do mà một số công ty ngày nay không yêu cầu dán ảnh trên sơ yếu lý lịch nữa, để người phỏng vấn không bị ảnh hưởng bởi “hiệu ứng hào quang” từ ngoại hình của người xin việc. Ở Nhật cũng như ở Mỹ, từng có khoảng thời gian nếu người lao động (dân văn phòng) cao hơn 1cm thì lương bình quân hằng năm sẽ nhiều hơn so với những người thấp hơn.
Nói đi cũng phải nói lại, nam giới thì không vấn đề gì, nhưng người lao động nữ nếu có ngoại hình ưa nhìn thì dễ bị đồng nghiệp chỉ tập trung vào khía cạnh nhan sắc và nữ tính, cho rằng cô ấy lên được đến vị trí hiện tại là nhờ ngoại hình chứ không phải vì thực lực. Điều này khiến cho kỹ năng, sự tài giỏi của người lao động nữ không được nhìn nhận đúng mức, gây trở ngại rất lớn cho việc thăng tiến.
Xã hội ngày càng hiện đại, Internet phủ sóng rộng khắp nên kỹ năng sống cũng được lan rộng. Tư duy của con người ngày càng văn minh. Mình cố gắng lạc quan cho rằng những chuyện như “vẻ bề ngoài quan trọng đến thế sao” hoặc “GATO với tài sắc của người khác” không còn ảnh hưởng tiêu cực hoặc gây nhiều tác hại như trước. Dù bạn sinh ra không có thế mạnh về ngoại hình, hãy bền bỉ trau dồi thực lực, đi lên bằng tinh thần chính trực và nỗ lực bền bỉ mỗi ngày, nhé!
.
Nguồn tư liệu từ website wiktionary.org, website chuonghung.com, website nongnghiep.vn, Từ điển Thành ngữ – Tục ngữ – Ca dao của tác giả Việt Chương